Een tijd geleden zag ik op Netflix de prachtige documentaire Crip Camp. Deze gaat over een zomerkamp voor gehandicapte mensen, die in de jaren 70 plaatsvond in de Amerikaanse staat New York. Deze mensen konden op dit zomerkamp volledig zichzelf zijn. Iets dat in hun dagelijks leven niet zo vanzelfsprekend was. In het dagelijkse bestaan moesten ze zich vooral verhouden tot niet-gehandicapte mensen. Mede uit dit kamp ontstond een activistische gehandicaptenbeweging. Zij streden voor toegankelijkheid als recht, en voor gelijkwaardige behandeling. Met succes. In Amerika is sinds enkele decennia veel wettelijk vastgelegd op deze gebieden. Iets dat in Nederland tot op de dag van vandaag niet het geval is. (Het VN verdrag voor de rechten van de mens met handicap is geen wet.)
Ik kon deze documentaire kijken omdat Netflix een optie heeft voor audiodescriptie. In het geval van een buitenlandse documentaire of film worden dan meestal de ondertitels voorgelezen. Maar het belangrijkste kenmerk van audiodescriptie is dat er wordt verteld wat er op het scherm gebeurt. Wat er letterlijk te zien is, en wat een blind of slechtziend persoon normaal gesproken mist. Ik vond het een heel ontroerende documentaire. En ik vond het ontzettend fijn dat ik hem op deze manier echt heb kunnen beleven en ervaren. In plaats van een beetje naar vage en nietszeggende schimmen op een scherm te kijken.
Een paar dagen geleden zag ik op YouTube de persconferentie van Ernst Kuipers mét audiodescriptie. En weer werd ik getroffen door het feit hoe fijn het is als je er zoveel meer bij betrokken wordt, enkel doordat iemand je vertelt hoe de goede man erbij staat, wat hij doet en hoe de iconen en grafieken eruit zien die in beeld gebracht worden. Iets dat zo vanzelfsprekend is voor een ziend persoon wordt dat nu ook voor een blind mens.
Op de iPhone bestaat er een speciale app voor audiodescriptie, genaamd Earcatch. Deze biedt audiodescriptie aan voor verschillende bioscoopfilms of tv-series. De app zorgt er dan voor dat hij precies gelijk loopt met het beeld. Een hele mooie app, maar omdat ik naast blind ook doof ben, is hij voor mij nauwelijks bruikbaar. Als de dialogen in het Nederlands zijn, hoor je deze namelijk niet via de app, maar moet je ze via de tv of het bioscoopscherm horen. Ik kan echter op mijn Cochleaire Implantaten niet én de iPhone én de tv tegelijk streamen. Ik zal dus maar één van beide bronnen verstaan. Of de audiodescriptie, maar dan hoor ik niet wat er tijdens dialogen wordt gezegd, óf de dialogen, maar dan weet ik niet wat er op het scherm gebeurt. Het zou voor mij handiger zijn als alles uit één geluidsbron komt. Zoals bij Netflix.
Er is meer op dit gebied. Stichting Komt Het Zien! verzorgt live audiodescriptie tijdens theatervoorstellingen of evenementen. Er is dan tijdens zo’n voorstelling een blindentolk aanwezig, die op een aantrekkelijke manier live vertelt wat er op het toneel gebeurt en te zien is. De blinde bezoeker krijgt dan een hoofdtelefoon om alles te kunnen volgen. Ik heb inmiddels een theatervoorstelling met audiodescriptie bezocht, maar stuitte op hetzelfde probleem van twee geluidsbronnen. Op mijn hoofd zaten daarom twee koptelefoons ingewikkeld over elkaar heen. Eentje voor het horen van de blindentolk en eentje voor de audio-ondersteuning van de dialogen op het toneel. Dat moet toch beter kunnen?
Naschrift: Een medewerker van Soundfocus, een bedrijf dat audiodescriptie maakt, mailde mij een oplossing voor het gebruik van de app Earcatch in combinatie met tv-series. Zorg dat je de apps NPO Start, Netflix of een andere aanbieder op je telefoon hebt staan. Schakel bluetooth uit, zodat het geluid uit de iPhone zelf komt. Start in Earcatch de audiodescriptie van het programma dat je wil kijken. Laat Earcatch op de achtergrond draaien en start het desbetreffende programma in de app NPO Start (of Netflix, etc.). Earcatch zal nu “aanslaan” op het geluid van het programma. Schakel, als dat gelukt is, bluetooth in via het bedieningspaneel of Siri. Reset eventueel je CI (of hoortoestel), zodat deze weer verbinding maakt met bluetooth. En pats! Het geluid van zowel Earcatch als NPO Start wordt naar je CI’s gestreeamd!
