Hoe heb jij de scheiding van je ouders ervaren? Hoe vond je het dat er een ander, ouder kind in huis kwam wonen? Wat voelde je daarbij? Hoe was het voor je om anders te zijn dan de andere kinderen? Hoe kijk je terug op je eerste huwelijk? Wat heeft het je gebracht? Welke inzichten hebben drie maanden ziek zijn in 2014 jou gegeven? Hoe is het voor je om altijd de ander te zijn? Wat doet het met je om te leven in een niet-gehandicaptnormatieve wereld? Wat zijn jouw ervaringen?
Mijn goede vriend merkte onlangs op dat hem, als homo, nauwelijks open vragen worden gesteld. “Mensen denken van alles, vullen nog meer in, trekken conclusies, maar ze stellen me de open vraag eigenlijk nooit.” Open vragen, die beginnen met de vraagwoorden Hoe, Wie, Wat, Wanneer, Waar of Welke, worden vaak vermeden bij hem… en ook bij mij. Ik ken, buiten mijn man en mijn vriend om, eigenlijk niemand die mij, als doofblinde vrouw, open vragen stelt. En zonder oordeel luistert naar het antwoord. Iets dat mede te maken heeft met angst voor de persoon die afwijkt van de norm, en met minder gevonden worden. Mensen die niet aan de norm voldoen, worden vaker niet serieus genoeg genomen voor open vragen. Dat doet me verdriet. Het geeft me het gevoel klein en zinloos te zijn. Onbeduidend.
Maar toen kwam de horman.
Ons nieuwe huis was al voorzien van veel horren. Voor het slaapkamerraam, voor het raam van de kleedkamer en boven een schuifhor voor de balkondeur. Hartstikke handig. Lekker alles opengooien bij mooi weer. Maar de balkondeur in de woonkamer beneden had geen hor. Met als gevolg dat mijn echtgenoot de eerste weken het huis rondrende met zijn elektrocuteer-racket in de aanslag. Dood aan alle vliegen! Dat werd hij na een tijdje natuurlijk meer dan zat. Dus kwam er een horman langs om onze balkondeur te voorzien van een schuifhor.
Terwijl hij daarmee bezig was, zat ik aan tafel wat te lezen. Tot de horman tegen me begon te praten en me open vragen begon te stellen. Zonder enige vorm van angst en vanuit een pure, ontvankelijke interesse. Voor mij. In eerste instantie wilde ik hem afwimpelen met wat geijkte riedeltjes die mensen graag willen horen. Koetje, kalfje, tralala. Ik realiseerde me echter dat hij me echte open vragen stelde. En ik hem net zo serieus kon nemen als hij mij. Ik besloot mijn maskers en rollen af te leggen en hem eerlijk vanuit het hart antwoord te geven.
Hij bleek oprecht en zonder bijbedoelingen geïnteresseerd te zijn. Luisterde naar mijn antwoorden. Hij veroordeelde deze niet, bagatelliseerde ze niet, zette ze niet naar zijn hand, gebruikte ze niet om het onderwerp op zichzelf te laten komen en vormde ze niet om tot iets dat hij liever zou willen horen. Ik gaf hem een kop koffie en we praatten een tijdje terwijl hij de deur in het kozijn zette. Hij stelde doorvragen en gaf erkenning aan dat wat ik hem vertelde over mijn ervaringen en gevoelens. Toen hij weg was, voelde ik me gelouterd. Wow. Ik was serieus genomen als volwassen mens. Door een wildvreemde.
